Ben jij nog wel ZZP’er in 2025? Alles wat je moeten weten over de nieuwe regels

Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger controleren op schijnzelfstandigheid bij zzp'ers. Dit is een cruciale verandering die zowel zelfstandigen als opdrachtgevers direct raakt. In deze blog leggen we uit wat deze strengere handhaving precies inhoudt, welke veranderingen je kunt verwachten en hoe je je kunt voorbereiden op deze nieuwe situatie.

Strengere handhaving vanaf 1 januari 2025

Vanaf 1 januari 2025 heft de Belastingdienst het handhavingsmoratorium op, wat betekent dat zij direct gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit besluit is genomen om de balans op de arbeidsmarkt te herstellen en oneerlijke concurrentie en ongelijkheid in arbeidsvoorwaarden tegen te gaan​. De Belastingdienst kan dan bij controles boetes opleggen en naheffingen doen, met terugwerkende kracht tot maximaal vijf jaar. Dit kan vooral problematisch zijn voor bedrijven en zelfstandigen die nog onvoldoende voorbereid zijn op deze verandering​.

Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid treedt op wanneer een zzp'er in naam als zelfstandige werkt, maar in de praktijk dezelfde rechten en plichten heeft als een werknemer. Dit kan voordelig zijn voor opdrachtgevers, omdat ze hierdoor minder sociale lasten en verplichtingen hebben, maar het kan ook riskant zijn voor de zzp'er, die bijvoorbeeld geen recht heeft op sociale zekerheid zoals ziekteverlof​.

Praktische voorbeelden

Hieronder volgen enkele concrete situaties die het verschil duidelijk maken tussen een echte zelfstandige en een schijnzelfstandige:

1. Webdesigner
   • Echte zzp’er: Werkt voor verschillende klanten, bepaalt zelf zijn werkuren en tarieven, en gebruikt eigen software en apparatuur. De opdrachten variëren in complexiteit en stijl, en de webdesigner is verantwoordelijk voor het gehele project van concept tot oplevering.
   • Schijnzelfstandige: Werkt continu voor één marketingbureau, volgt vaste instructies van de klant zonder veel creatieve vrijheid, en gebruikt de software van het bureau. De uren en tarieven worden bepaald door het bureau, dat ook de facturatie regelt.
2. Tekstschrijver
   • Echte zzp’er: Schrijft teksten voor diverse opdrachtgevers in verschillende sectoren, kiest eigen werkuren, en factureert zelf voor de diensten. Er is geen vaste opdrachtgever die het werk aanstuurt, en de tekstschrijver promoot actief zijn diensten om nieuwe klanten te vinden.
   • Schijnzelfstandige: Schrijft teksten voor één bedrijf, werkt volgens een vast schema, en gebruikt de standaard sjablonen van het bedrijf. De betalingen worden direct door het bedrijf geregeld, en er is weinig tot geen vrijheid om eigen input te geven.
3. IT-consultant
   • Echte zzp’er: Biedt adviesdiensten aan verschillende bedrijven, bepaalt zelfstandig welke software en methodologieën worden gebruikt, en is volledig verantwoordelijk voor de uitvoering en het resultaat van de projecten.
   • Schijnzelfstandige: Is in dienst bij één IT-bedrijf en voert opdrachten uit die door het bedrijf zijn vastgesteld. Gebruikt de infrastructuur van het bedrijf en volgt de bedrijfsprocedures zonder eigen inbreng in het proces.
4. Fotograaf
   • Echte zzp’er: Werkt voor verschillende evenementen, bepaalt zelf zijn tarieven en werktijden, en levert een breed scala aan diensten zoals bruiloften, bedrijfsfotografie, en portretten. De fotograaf bezit en onderhoudt zijn eigen apparatuur.
   • Schijnzelfstandige: Fotografeert uitsluitend voor één studio, volgt een strikt werkschema en gebruikt de camera's en software van de studio. De studio bepaalt welke projecten worden aangenomen en hoe ze worden uitgevoerd.
5. Timmerman
   • Echte zzp’er: Werkt aan verschillende bouwprojecten voor verschillende klanten, bepaalt zijn eigen werktijden, gebruikt eigen gereedschap en is verantwoordelijk voor de kwaliteit en oplevering van het werk.
   • Schijnzelfstandige: Werkt fulltime voor één bouwbedrijf, gebruikt het gereedschap van het bedrijf, volgt de instructies van een voorman en heeft een vast werkschema. Het bedrijf factureert de klanten en betaalt de timmerman via loon.

Geen nieuwe modelovereenkomsten meer

Belangrijk om te weten is dat de Belastingdienst geen nieuwe modelovereenkomsten meer zal goedkeuren. De bestaande modelovereenkomsten blijven wel geldig tot hun einddatum, maar bieden geen garantie meer voor werken buiten dienstverband. Dit komt doordat het niet alleen gaat om wat er op papier staat, maar vooral om hoe de arbeidsrelatie in de praktijk wordt ingevuld.

Wat is een modelovereenkomst?

Een modelovereenkomst is een door de Belastingdienst goedgekeurd document. Hierin staan afspraken die de werkrelatie tussen een zzp’er en opdrachtgever verduidelijken. Mocht je hier meer informatie over willen, bekijk dan onze wiki pagina hierover.

Wat zijn de gevolgen voor zzp'ers?

De nieuwe maatregelen hebben belangrijke gevolgen voor zelfstandigen:

• Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering: Het kabinet werkt aan een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers om een eerlijker speelveld te creëren. Dit betekent dat zelfstandigen zich moeten verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid, wat een extra kostenpost kan zijn​.
• Afbouw zelfstandigenaftrek: Er wordt ook gewerkt aan de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek, wat betekent dat zelfstandigen minder belastingvoordelen zullen hebben en mogelijk hogere lasten krijgen​.
• Gelijk speelveld voor arbeidscontracten: Het kabinet streeft naar een gelijker speelveld tussen verschillende arbeidscontractvormen, waardoor de voordelen van het werken als zelfstandige worden verkleind​.

Hoe kunnen zzp'ers en opdrachtgevers zich voorbereiden?

Om problemen met schijnzelfstandigheid te voorkomen, kunnen zowel zzp'ers als opdrachtgevers de volgende stappen ondernemen:

• Diversiteit van opdrachten: Zzp'ers zouden moeten streven naar meerdere opdrachtgevers om de indruk van een dienstverband te vermijden. Het werken voor slechts één opdrachtgever kan snel leiden tot de classificatie als schijnzelfstandige​.
• Geen gezagsverhouding: Zorg ervoor dat er geen gezagsverhouding is tussen opdrachtgever en zzp'er. Dit betekent dat de zzp'er zelf bepaalt hoe, wanneer en met welke middelen het werk wordt uitgevoerd​.
• Gebruik eigen materialen: Zelfstandigen moeten zo veel mogelijk hun eigen materialen en apparatuur gebruiken om hun onafhankelijke status te benadrukken​.
• Contracten evalueren: Regelmatige evaluatie van contracten is essentieel. Zorg ervoor dat overeenkomsten duidelijk de zelfstandigheid van de opdrachtnemer weerspiegelen en geen gezagsverhouding suggereren​.
• Informatie en ondersteuning: De Belastingdienst biedt de komende maanden meer informatie en praktische hulp, zoals informatiesessies en webinars, om zowel zzp'ers als opdrachtgevers te helpen bij het voorbereiden op de nieuwe regels​.

Voorbereidingen voor opdrachtgevers

Voor opdrachtgevers is het raadzaam om voor 1 januari 2025 een volledige evaluatie te maken van alle zzp'ers die ze in dienst hebben. Dit helpt om mogelijke risico's te identificeren en te voorkomen dat samenwerkingen later als dienstverband worden gekwalificeerd​.

Administratie bijhouden als ZZP’er

Ben jij nog steeds zzp’er in 2025 en moet jij dus ook nog steeds je administratie bijhouden? Probeer dan een gebruiksvriendelijk en geautomatiseerd boekhoudprogramma zoals Informer tijdelijk 30 dagen gratis!